کراس لینکینگ cross linking
در قرنیه طبیعی بین رشته های کلاژن موجود در لایه استروما ، پیوندهای مولکولی به نام کراس لینک (Cross links) وجود دارد. وجود این پیوندها باعث استحکام قرنیه می گردد.
تحقیقات نشان می دهد با افزایش سن انسان، بر تعداد این پیوندها افزوده می شود. و به همین دلیل بیماری قوزقرنیه که ناشی ازسستی این پیوندها درقرنیه می باشد، پس از 35 سالگی متوقف می گردد.
از حدود 10سال قبل عمل کراس لینکینگ با استفاده ازاشعه ماوراء بنفش (UVA) و ویتامین B2 (ریبوفلاوین) در درمان قوزقرنیه آغازو رایج گردید.
در این عمل ابتدا پوشش سطحی قرنیه (لایه اپی تلیوم) بیمار برداشته شده و هر 3 دقیقه یکبار، تا مدت 30 دقیقه، قطره ریبوفلاوین روی قرنیه چکانده می شود.
سپس به مدت 5 یا 30 دقیقه (بسته به نوع دستگاه تابش اشعه ) قرنیه بیمار تحت تاثیر اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرد.
در اثر این تابش رادیکال های اکسیژنی آزاد و پیوندهای مولکولی بین رشته های کلاژن قرنیه افزایش می یابد. و در نتیجه استحکام قرنیه پیدا می کند.
تحقیقات نشان می دهد که اثر این عمل بر قرنیه 3 تا 5 سال تداوم دارد، لذا در بعضی بیماران لازم است تا پایان دوره پیشرفت قوزقرنیه (35سالگی) این عمل تکرار شود.
پس از عمل ،لنزتماسی محافظ روی قرنیه بیمار قرار داده شده و پس از ترمیم پوشش قرنیه ( 5 تا 7 روز بعد) لنز از روی چشم برداشته می شود.
چه کسانی کاندید مناسبی برای عمل کراس لینکینگ می باشند؟
این عمل به منظور افزایش استحکام قرنیه بیمار و جلوگیری از پیشرفت بیماری انجام می گیرد. و تاثیر قابل توجهی بر دید بیمار ندارد، اگرچه ممکن است آستیگمات منظم بیمار به میزان 1 تا 2 نمره پس از عمل کاهش پیدا کند.
بیمارانی که پس از معاینه و تشخیص قوزقرنیه درسنین پیشرفت بیماری (14 تا 35سالگی ) هستند. و با عینک و یا لنز تماسی سخت، دید کافی و مناسبی دارند، کاندید خوبی برای عمل کراس لینکینگ می باشند.
نکات مهم
- در انجام عمل کراس لینکینگ، ضخامت قرنیه بیمار و وضعیت سلول های آندوتلیومی قرنیه می باشد. درصورتی که قرنیه بیمار به دلیل پیشرفت بیماری قوزقرنیه کمتر از 400میکرون ضخامت داشته باشد. و یا به هردلیلی تعداد سلول های آندوتلیومی کاهش یافته باشد، انجام این عمل به صلاح بیمار نیست.
- پس از انجام عمل کراس لینکینگ ،به دلیل کدورت خفیف قرنیه ، دید بیمار تا حدود 3ماه کاهش خفیفی داشته و پس از این مدت به میزان قبل ازعمل باز می گردد.
- عمل کراس لینکینگ تنها باعث استحکام قرنیه می شود و تاثیری بر دید نهایی ندارد، اگر چه در مواردی بهبود دید به میزان یک خط تابلوی دید، پس از یکسال دیده شده است.